สวนตุงและโคมนครเชียงราย

สวนตุงและโคมเฉลิมพระเกียรติ เชียงราย ถ.ธนาลัย (เยื้องพิพิธภัณฑ์ชาวเขา) ต.เวียง อ.เมืองเชียงราย ที่ดินจำนวน 11 ไร่เศษ บริเวณถนนธนาลัย ตั้งอยู่ใจกลางย่านการค้าเทศบาลนครเชียงราย จ.เชียงราย ในอดีตเคยเป็นที่ตั้งของเรือนจำกลาง จ.เชียงราย ที่ก่อกำเนิดเกิดขึ้นมากว่า 100 ปี มีกลิ่นอายและตำนานการคุมขังนักโทษชายและหญิงในคดีต่างๆ กว่า 4,000 ชีวิต ซึ่งผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันเข้าออก บ้างก็ล้มหายตายจากไปก็ไม่น้อย แต่ด้วยความแออัดยัดเยียดของจำนวนนักโทษ อีกทั้งยังเป็นอุปสรรคภาพลักษณ์ที่ไม่สวยงาม ในการที่มีคุกตั้งอยู่กลางเมืองบดบังทัศนียภาพ ขวางภาพการเจริญเติบโตของนครเชียงราย จึงทำให้หลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน ผนึกกำลังผลักดันให้มีการย้ายเรือนจำแห่งนี้ออกไป จนกระทั่งสัมฤทธิ์ผลเมื่อได้รับไฟเขียวจากรมราชทัณฑ์ จึงทำให้เทศบาลเมืองเชียงรายในสมัยนั้น ต้องรับหน้าเสื่อในการปรับล้างภาพลักษณ์ที่อึมครึมออกไปให้เร็วที่สุด ปอดแห่งใหม่ใจกลางนครเชียงราย ภายใต้ชื่อ "สวนตุงและโคมเฉลิมพระเกียรติ 75 พรรษา"   โดย เป็นส่วนของการปรับแต่งสถานที่ของเก่า ซึ่งมีอาคาร ที่คุมขังนักโทษตั้งอยู่โดยรอบออกไปให้โล่งเตียน ก่อนตกแต่งสวนประดับประดาไม้ดอกไม้ประดับ มีการรื้อถอนรั้วกำแพงคุกทั้ง 4 ด้าน คงเหลือไว้เฉพาะบางส่วนให้สวยงามตามยุคสมัย โดยยังคงเก็บรักษาตึกอำนวยการด้านหน้าซึ่งมีสถาปัตยกรรมสวยงามเอาไว้ ซึ่งภายในได้ถูกปรับแต่งทำเป็นศูนย์ข้อมูลเทคโนโลยี มีระบบคอมพิวเตอร์ออนไลน์ระบบอินเทอร์เน็ตเข้ามาติดตั้ง นอกจากนี้เรือนคุมขังนักโทษหญิง ซึ่งตัวอาคารสร้างขึ้นมาด้วยไม้เก่าแก่โบราณ ที่ปัจจุบันได้ถูกบูรณะมาเป็น อาคารแสดงศิลปะการแต่งกายชนเผ่า 30 ชนเผ่า ภายในมีการปั้นแต่งหุ่นขี้ผึ้งขนาดเท่าคนจริง มาจัดแสดงวัฒนธรรมการแต่งกายของชาวพื้นเมืองล้านนาดั้งเดิมเอาไว้ในตัวอาคาร พร้อมเปิดให้เข้าไปชมได้อย่างกว้างขวาง ส่วนบรรยากาศโดยรอบ ทั้งในส่วนสนามกีฬา สนามเด็กเล่น สระบัว ลานนวดเท้า สวนตุง ได้ถูกจัดแต่งเอาไว้อย่างลงตัว มีการผสมผสานวัฒนธรรมล้านนากับวัฒนธรรมตะวันตกเข้าอย่างกลมกลืน จึงทำให้สวนตุงและโคมเฉลิมพระเกียรติ กลายมาเป็นปอดสาธารณะแห่งใหม่ใจกลางเมือง ที่มีพ่อค้าประชาชน นักเรียนนักศึกษาตลอดจนนักท่องเที่ยว เข้ามาใช้บริการพักผ่อนหย่อนใจ ออกกำลังกาย เก็บเกี่ยวเรื่องราวตำนานความเป็นมาของที่อดีตที่ตั้งเรือนจำอายุกว่า 100 ปี แห่งนี้อย่างล้นหลาม